Bor madeni nedir ve nerelerde kullanılır? Türkiye’de en çok nerelerde çıkarılır? Bor madeninin önemi
Türkiye’nin en önemli maden zenginlikleri arasında yer alan bor, birbirinden farklı onlarca sektörde kullanılan çok işlevli bir maden olarak dikkat çekiyor. Dünya rezervlerinin yüzde 72’si Türkiye’de bulunduğu için bor madeni, vatandaşların en fazla araştırdığı konular arasında yer alıyor. Peki bor madeni nedir? Bor madeni nerelerde kullanılır, Türkiye’de en çok hangi bölgelerde çıkarılır? Bor madeni neden önemli? İşte merak edilen tüm detaylar…
Bor; sert bir yapıda olan ve ısıya dayanıklı olmasıyla bilinen bir yapıya sahip bir elementtir. 4000 yıl öncesine dayanan bir geçmişi olan maden; İlk olarak Tibet’te kullanılmıştır. Daha sonraları da Hitit ve Sümerler bu madenin gümüş ve altın işçiliğinde kullanılmasını sağlamışlardır. Eski Yunan’da temizlik işlerinde, Romalılar cam yapım işlerinde, eski Mısırlılar mumyalamada, Araplar ise; ilaç yapımlarında kullanmışlardır. Yeni bir element olmayan bor elementi; günümüzde son yıllarda popüler bir hale gelmiştir.
Bor; 2500 °C de kaynayan ve 2500 °C de de eriyebilen bir elementtir. Bor elementi doğada 230 çeşide sahiptir. Doğada bulunması serbest halde değildir; tuz halinde diğer madenlerle bileşik bir halde görülür.
Bor elementi; Türkiye, Amerika ve Rusya’da en çok bulunan madendir. 400 den fazla alanda kullanılan bor elementi; Türkiye’de %72 oranında rezerve sahiptir. Üretim ve ihracat açısından düşük seviyede olması getirisi fazla olmaması anlamına gelmektedir.
Türkiye’de en çok bulun bor yatakları; Eskişehir-Kırka, Kütahya-Emet, Kütahya- Kestelek ve Balıkesir-Bigadiç’dir.
Kestelek Bor işletmeleri: 100.000 ton üretim kapasitesine bir yılda ulaşmaktadır.
Bigadiç bor işletmeleri: 200.000 ton bir yıllık üretim kapasitesi sağlar.
Emet Bor İşletmeleri: 500.000 ton üretimi bir yılda karşılar.
Kırka Bor İşletmeleri: 800.000 ton bir yıllık üretim miktarıdır. Ayrıca Kırka dünyada en büyük bor yatağı olarak önemli yer tutar.
Türkiye Bor elementi rezervleri açısından dünyada %72’lik bir oranla birinci sırada yer almaktadır. Ancak MTA araştırmalarının devam etmesi bu rezervlerin daha da fazla aratacağı yönünde belirmektedir. Bor madenlerinin ülkemizdeki bu kapasitesi stratejik olarak ülkemizin daha üst seviyelere taşındığını göstermektedir.
Amerika bor elementini askeriye ve uzay teknolojisi konusunda kullanım sağlarken; Türkiye’de ise, deterjan ve sabun imalatında kullanılmaktadır. Bor madeni ekonomik olarak bir gelir getirmiyor sözlerine rağmen dünyada bu elementin oldukça ileri alanlarda yer aldığı yönündedir. Orun sürtünmeye ve ısıya dayanıklı olması bilgisayar teknolojisi ve askeri alanlarda kullanımı oldukça önemlidir.
